2- 3 Yaş Arası Çocuklarınızın Gelişimini Desteklemek için Neler Yapabilirsiniz
Fiziksel Gelişim – Motor Kasları:
- İçeride ve dışarıda koşabilmesi, tırmanması, zıplaması ve sallanabilmesi için alanlar ve oyunlar yaratın. Yatakta birlikte zıplayın; eğlenin. (Tabi düşmemek için gerekli önlemleri alarak)
- Farklı sertliklerdeki zeminlerde yürüme ve koşma egzersizleri yapın. Salona yumuşak ve sert minderler koyun; bir kısmı alçak bir kısmı üst üste olsun; engelleri aşarak yürümesini teşvik edin. (Kumda, çimende vb. farklı zeminlerde yapılan egzersizler de faydalı olacaktır.)
- Merdiven çıkıp, inin.
- Mümkünse bir trambolin alın. (Sonra hayatı boyunca kullanabilir!)
- Tuvalet için cesaretlendirin.
- Ev işlerine küçük küçük onu da katın. Özellikle bir kaşıkla kaptan kaba aktarma çalışmaları yapın. (Kabın içine mercimek, fındık, müsli vb. koyabilirsiniz) Daha sonra aktarma çalışmalarını sıvılarla yapmaya başlayabilirsiniz. (Evde Montessori seminerlerimizde bu konularda çok güzel örnekler bulabilirsiniz)
- Birlikte bebek giydirme, besleme vb. aktiviteleri yapın. Nasıl yapılacağını once yavaş yavaş çocuğunuza gösterin; sonra kendisinin yapabilmesi için ona zaman tanıyın.
- Hamur oyunları oynayın. Parmakları ile farklı sertliklerdeki hamurları ezmesi, yoğurması vb. aktiviteler için onu cesaretlendirin. Plastik hamur makasları ile kesme aktivteleri yapın.
- Kutuları açma, mandal takma, şekilleri yerleştirme vb. ince motor kaslarını geliştirecek oyun ve aktivitelere yoğunlaşın.
Sosyal Gelişim:
- İyi bir örnek ve rol model olmaya gayret edin.
- Çocuklarınızın kendilerini ifade etmeleri için fırsatlar yaratın. Onun yerine birşeyler yapmaya ya da konuşmaya ya da ne dediğini duymadan onu anlamaya çalışmayın. Size kendini anlatmak için çaba göstersin ve anlatabildiği zaman da bu keyfi doya doya yaşasın.
- Günlük aktiviteleri birlikte yapın; neler yaptığınızı paylaşın. (Ona bir birey olarak yaklaştığınızı ve önem verdiğinizi hissettirin!)
- Başka çocuklarla da beraber olabileceği; sosyalleşmeye adım atabileceği alanlar yaratın. Aile gezmeleri, parklar, oyun grupları vb. (unutmayın 2 yaşında önce parallel oyun başlar; henüz birlikte oynamazlar ama birbirlerini izler ve tallit ederler; daha sonra beraber oynamaya ve paylaşmaya da başlayacaklardır)
Duygusal Gelişim:
- Giyinirken, oynarken vs. çocuğunuza 2-3 seçenek sunun. Bırakın kendisi seçsin ve istediği şeyi yapmanın tatminini yaşasın. Seçimlerine saygı gösterin.
- Gereksiz ödülden ve her zaman cezadan kaçının. Duyarlı olun, takdir edin ve cesaretlendirin.
- Çocuğunuzun yaşına uygun ve onun gelişimine katkısı olan oyuncaklar ve aktiviteler seçin.
- Çocuğunuzun odasını onun rahatlıkla kullanabileceği şekilde tasarlayın. (Bu konudaki daha önceki yazılarımızı okumayı unutmayın!) Kendi başına daha fazla şey yapabildikçe kendine olan güveni artacak daha mutlu bir çocuk olma yolunda hızlı adımlarla ilerleyecektir.
- “ona dokunma, şuraya gitme vb” kısıtlamalardan ziyade; mümkün olduğunca evinizi çocuk dostu döşeyin ve güvenli bir ortam yaratarak özgürce hareket edebilmesini teşvik edin.
Dil Gelişimi:
- Konuşması ve kendini ifade etmesi için ona zaman tanıyın ve cesaretlendirin. İşaret ettiğinde hemen anlamayın; bırakın size anlatmaya çalışsın.
- Onunla bol bol ( tane tane, yavaş ve anlaşılır bir şekilde) konuşun.
- Birlikte kitaplara bakın. Önce sadece özne-yüklem; sonra daha kompleks cümlelerle okuyun ya da anlatın. Aralarda onun anlatması için ona söz verin, sorular sorun ve sabırla bekleyin.
- Oynarken, gezerken, ev işi yaparken vb. her durumda neler yaptığınızı kısa cümlelerle ve anlaşılır bir şekilde ona aktarın.
- Hafif tombul kalemlerle (ya da kalem tutuşunu doğru yapmanızı sağlayan özel kalemlerle) çizgi çalışmaları yapın.
- Şarkılar ve basit tekerlemeler söyleyin.
Duyusal ve Zihinsel Gelişim:
- Aktiviteleri uzun tumayın. Kendisinin yapmayı isteyeceği birkaç oyun/aktivite sunun; o seçip istediğiini yapsın.
- Farklı duyularını geliştirecek aktiviteler yapın ve onu mümkün olduğunca fazla uyaranla tanıştırın. Örneğin farklı tatlar, farklı kokular, farklı sesler gibi. (Sihirli torbalar yaparak bunların içinde neler olduğunu keşfedebilir; bahçede farklı şekil avlarına çıkabilir, farklı tatları birlikte deneyebilirsiniz.)
- Farklı dokusu olan materyallerle oyunlar oynayın. (Örneğin farklı dokudaki kumaş parçalarını eşleştirme gibi.)
- Renklerle oyunlar oynayın. Sınıflandırın, eşleştirin vb. Önce ana renklerle başlayın (kırmızı, mavi, sarı), sonra ararenklerle devam edin.
- Flashcards (kelime kartları) ile oyunlar oynayın. Ne olduğu, eşleştirmeler, sınıflandırmalar ve sıralamalar gibi. Önce çok basit olanlarla başlayın; yaşları büyüdükçe çeşitlendirmelere yapabilirsiniz.
- Vücut parçalarıyla ilgili, aile ile ilgili, taşıtlar ile ilgili, ev ile ilgili vb. farklı konularda oyunlar oynayın, resimler boyayın, resim albümleri yapıp bunlarla ilgili konuşun vb. (Tabi ki başta boyayamayacak ama olsun; once kağıda çiziklerle başlarlar; sonra sınırlar dahilinde boyamalar başlar; sonra da gittikçe ustalaşırlar. Önemli olan onlara fırsat vermemiz!)
- Küçük yap-bozlarla oynayın. Seçtiğiniz oyuncaklar mümkün olduğunca el-göz koordinasyonunu, ince motor kaslarını ve zihinsel gelişimi destekler nitelikte olsun.