Hayali Oyunlar
Hayali oyunlar, diğer bir deyişle “mış gibi” dediğimiz tiyatral oyunlar,çocukların rol yaptığı, bir kişiyi, durumu veya bir mesleği taklit ettiği; evcilik, doktorculuk, tamircilik, polisçilik, kukla, drama gibi oyunlardır. Çocuklar hayali oyunlarıyla duygularını ve düşüncelerini dışarı vurur. Olmak istedikleri kişiler olup, kontrolün kendilerinde olduğu oyunlar üreterek, iç dünyalarıyla dış dünya arasındaki bağlantıyı kurarlar. Aynı zamanda etrafındaki kişileri taklit edip, gündelik hayatlarındaki deneyimlerini yaşarlar.
Hayali oyunlar çocukların zihinsel, sosyal, duygusal ve dil gelişimleri için oldukça önemlidir. Aynı zamanda yaratıcılıklarını ve hayal güçlerini kullanma becerilerini geliştirmektedir. Bu oyun çeşidi, 3-7 yaş grubundaki çocuklarda en çok görmeyi beklediğimiz oyun çeşididir. Hatta o kadar önemlidir ki, biz psikologlar seanslarımızda mutlaka bunu gözlemler ve ailelere çocuğunun bu oyunları oynayıp oynamadıklarını sorarız. Çünkü bir çocuğun hayali oyunları oynayabilmesi hem zihinsel hem de duygusal açıdan belirli bir gelişim düzeyine gelmiş olduğunu gösterir. Aynı zamanda çocuğun, duygularını oyun içerisinde ifade edebilmesi açısından çok önemlidir ve bize çocuğun iç dünyasında neler olduğuyla ilgili bir sürü ipucu verir. Örneğin anne ve babasına karşı doğal gelişimin bir parçası olan öfke duygusunu hisseden çocuk bunu direk olarak yansıtamayabilir. Oyun içerisinde yarattığı anne ve baba figürlerine bu öfkesini rahatlıkla dile getirebilme imkanı bulur. Ya da doktora giden çocuğunuz duygusal olarak zorlanacağı için sonrasında onunla doktorculuk oynayabilir ve duygusal anlamda deşarj olmasını sağlayabilirsiniz. Çocuklar genelde bu tarz oyunlarda barbie bebekleri, küçük insan figürlerini ya da hayvan figürlerini kullanırlar. Örneğin oyunu içersindeki bir aslan babasını, ceylan annesini, kedi ise zihninde kendisini temsil ediyor olabilir. Bunu direk anne-baba-çocuk olarak dile getirmese de, bu tarz temsili figürler üzerinden, duygularını dışa vurabilir. Bu tarz durumlarda çocukların en çok kullandıkları figürlerden biri hayvanlardır. Örneğin vahşi bir hayvan figürü ile oynayan çocuk, oyun içinde başka bir hayvana saldırarak ya da o hayvanın sesini taklit ederek, öfke duygusunu oyun yoluyla sağlıklı bir şekilde çıkartabilir.
Aslında tüm bu oyunlarla çocuklar, duygularının sağlıklı bir şekilde dışavurumunu yaşamış olur. Çocuklar oyun oynarken son derece doğal ve içtendirler. Bu nedenle onlarla ilgili aklınıza takılan, onun hakkında bilmek istediğiniz birçok bilgiye; oyun oynarken onu izleyerek ulaşabilirsiniz. Çocuğunuzun hayali oyunlarına siz de katılarak günlük hayattaki rutinleri doğal yoldan ona yaşatma imkanı da bulabilirsiniz. Alışverişe gitme, otobüse binme, doktora gitme, restoranda yemek yeme, postaneye gitme gibi küçük oyun senaryoları yaşatabilirsiniz. Bu tarz oyunlar sırasında ya da çocuğunuza vermek istediğiniz bir mesaj olduğunda kuklaları ya da hayvan figürlerini kullanarak onları konuşturtabilirsiniz. Çocuğunuzun daha çok ilgisini çekeceği için, bu şekilde sizi daha dikkatli dinleyecektir. Çocuğunuzun kurduğu oyunlarda yönlendirici olmayıp izleyici ve onun izin verdiği ölçüde eşlik eden bir rolde olmanız; çocuğunuzun kendini rahatça ifade edebildiği, hayal gücü ve yaratıcılığının sınırlarını zorladığı bir oyun alanı yaratacaktır. Hepinize bol oyunlu ve keyifli bir hafta dilerim. 🙂
Uzm. Psk. Melis Özmen